محمد علی طالبی؛ خلیل میرزایی؛ سید محمد صادق مهدوی
چکیده
رسانهها و همپای آن فناوریهای نوین همواره در تغییر ویژگیهای فرهنگی و اجتماعی یک جامعه تأثیرگذارند. در این میان طنز و شوخطبعی بهصورت عام و در بین انواع آن، جوکها بهعنوان بخشی از خردهفرهنگ جامعه میتوانند در روند تغییرات اجتماعی اثرگذار باشند. با گسترش فضای مجازی و پیامرسانهای متعدد از جمله تلگرام، این فضا با توجه به ...
بیشتر
رسانهها و همپای آن فناوریهای نوین همواره در تغییر ویژگیهای فرهنگی و اجتماعی یک جامعه تأثیرگذارند. در این میان طنز و شوخطبعی بهصورت عام و در بین انواع آن، جوکها بهعنوان بخشی از خردهفرهنگ جامعه میتوانند در روند تغییرات اجتماعی اثرگذار باشند. با گسترش فضای مجازی و پیامرسانهای متعدد از جمله تلگرام، این فضا با توجه به ظرفیتها، تعاملات چشمگیر و کنش متقابلی بین محیط اجتماعی و خروجیهای آن برقرار کرده است. در این بین سیاستهای محدودسازی فضای مجازی و اعمال نوعی از خشونت نمادین، تغییراتی در کنش جوکگویی ایجاد نموده است. این مقاله با روش ترکیبی انجام شده است. در بخش کمّی تحلیل عامل اکتشافی در خصوص بررسی نمونههای موردسنجش توسط صاحبنظران و در بخش کیفی با روش مردمنگاری درونشبکهای به مقایسه جوکهای مختلف در فضای مجازی در دو بازه قبل و بعد از محدودسازی تلگرام پرداخته است و در پایان، این جوکها با استفاده از فرا نظریه ریمون بودون و نظریة خشونت نمادین پیر بوردیو مورد ارزیابی قرار گرفتهاند. بر اساس نتایج محدودسازی نهتنها از شدت جوکها و اثرگذاری آنها نکاسته است بلکه باعث بیان بیشتر جوکهای سیاه بهخصوص در مقوله جنسیتی و کاهش جوکهای سفید با هدف خنده صرف شده است. همچنین چالشهای ارتباطی و دسترسی منجر به تغییر شکل این جوکها از حالت تصویری به نوشتاری شده است.